Türkiye’den İngiltere’ye kaçırılan heykel yurda dönüyor

Türkiye’nin Londra Büyükelçiliğinde yapılan teslim etkinliğine Büyükelçi Osman Koray Ertaş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz ile Londra Metropolitan Polisi yetkilileri katıldı.

Etkinlikte konuşan Büyükelçi Ertaş, tarihi eserleri geldikleri ülkelerde korumanın herkesin ortak sorumluluğu olduğunu belirterek, bu konuda Londra Metropolitan Polisinin sanat eserleri ve tarihi eserlerden sorumlu birimiyle Türk kurumları arasındaki işbirliğinin önemine dikkati çekti.

Türkiye ile İngiltere’nin stratejik ortaklar olduğunu belirten Ertaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, aylardır devam eden bir sürecin ardından sonuç aldıklarını kaydetti.

Ertaş, Kültür ve Turizm Bakanlığının öncülüğünde Dışişleri, Adalet ve İçişleri Bakanlıklarının aktif çabalarıyla dünyanın her yerinde Türkiye’den kaçırılmış tarihi eserleri Türkiye’ye geri kazandırmak için çalıştıklarını belirtti.

Bu amaç doğrultusunda idari ve hukuki yolları ciddi ve etkili şekilde kullandıklarını aktaran Ertaş, milattan önce 6. yüzyıla tarihlenen kore torsosunun Aydın’ın Milet Antik Kenti’nden çıkan bir eser olduğunu anlattı. Ertaş, “Birleşik Krallık polisiyle yürüttüğümüz işbirliği sonucu bu güzel eseri tekrar ait olduğu yere, memleketimize kazandırıyoruz.” dedi.

“Bir kültür varlığının çalıntı olup rahat rahat satılabilmesi kabul edilebilir bir şey olamaz”

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Boz, Milet kökenli eserin, arkaik döneme ait kadın heykelinin vücut kısmı olduğunu belirtti.

Londra’nın sanat pazarının son derece geniş olduğu ve çok sayıda satışın takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Boz, Bakanlık ekiplerinin müzayedelerde satılan eserleri ve geçmiş bilgisini incelediğini anlattı.

Boz, bugün iadesi yapılan kore torsosuyla ilgili ise “2021 yılında gerçekleştirilen bir satışa ilişkin incelemede bu eserin satışa çıktığını gördük. Bu eser hakkında Dışişleri Bakanlığına çeşitli raporlar sunduk. Bu raporlarla konu karşı ülkeye intikal etti. Metropolitan Polisi, bu konuyu eseri satışa sunan müzayede eviyle ele aldı ve en nihayetinde gerek sunduğumuz dokümanlar gerek eserin Anadolu kökenli olduğunu ispatlamaya yönelik raporlarımız, bu eserin Türkiye’ye iadesini sağlamış oldu.” değerlendirmesini yaptı.

İngiltere müzelerinden son dönemde kaybolan ya da çalınan eserlere ilişkin haberlere ilişkin de açıklama yapan Boz, şunları söyledi:

“Müzecilik dünya genelinde zor bir iştir. İnsanın dahil olduğu bir süreçte her türlü olasılığı gözetmek gerekir. Bu durumda müzelerde iyi bir risk yönetimi çalışması yapılması gerekir. Tabii bazen her türlü çalışmaya rağmen başımıza gelen birtakım olumsuzluklar da karşımıza çıkabilir. Şu an İngiltere müzelerinin bu tür üzücü ve sıkıcı durumlar yaşadığını görüyoruz. Bizler kültür profesyonelleri olarak bunlara sevinecek durumda değiliz. Herhangi şekilde bir kültür varlığının zarar görmesi, yanlış ellere geçmesi veya herhangi bir metaymış gibi hele ki çalıntı olup rahat rahat satılabilmesi bizler için kabul edilebilir bir şey olamaz.”

“İngiltere’de sergilenen eserlerin iadesi için çalışmalar hız kesmeden devam edecek”

Boz, Türkiye’nin başka ülkelerle tarihi eserler konusunda işbirliği yaptığını da belirterek, İngiltere’ye bu konuda destek vermeye hazır olduklarını ifade etti.

Çalıntı eserlerin tespiti ve iadesi konusunda yapılan anlaşmalara işaret eden Boz, “Aynı işbirliğini İngiltere ve herhangi bir müzeyle yapmaktan geri durmayız.” dedi.

Türkiye kökenli eserlerin İngiliz müzelerinde sergilendiğini de aktaran Boz, “Tarihsel süreçte buraya gelmiş eserlerin iadesiyle ilgili çalışmalarımız da hız kesmeden devam edecek. Bundan vazgeçmemiz mümkün değil.” diye konuştu.

Boz, İngiltere müzelerinden kaybolan ve çalınan eserler arasında Türk eseri bulunup bulunmadığına ilişkin müzelerin soruşturmalarını sürdürdüğünü kaydederek, “Özel olarak sorduğumuz birkaç eserle ilgili de gerekli incelemeyi yapıp bilgi vermeleri konusunda anlaştık. Birtakım eserlerin kaçak kökenine ilişkin soruşturma yapıp sonuçları da kendileriyle paylaşacağız.” ifadelerini kullandı.