Қырғызстанда сыбайлас жемқорлық үшін жазаны қатайтуды ұсынып жатыр
Қырғызстанда мемлекеттік және муниципалдық қызмет мүдделеріне қарсы сыбайлас жемқорлық және басқа да қылмыстар үшін жазаны қатайту ұсынылып отыр. Тиісті заң жобасы қоғамдық талқылауға шығарылды.
Заң жобасына сәйкес, келесілерді көздейтін бірқатар өзгеріс енгізу ұсынылып отыр:
— ерлі-зайыптылардың бірі немесе олардың жақын туыстары ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасауға тиiстi түрде кiнәлi деп танылса немесе оларға қатысты қылмыстық iс (ауыр немесе аса ауыр қылмыстар бойынша) қылмыстық құқықбұзушылық жасағаны үшiн қылмыстық iс тоқтатылған болса, мемлекеттiк немесе муниципалдық лауазымға қабылдаудан бас тарту;
— сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасауға кінәлі адамдардың мемлекеттік және муниципалдық лауазымдарды атқаруға міндетті және өмір бойына тыйым салу;
— сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасағаны үшін айыппұлдарды толығымен алып тастау;
— сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасаған адамдарға кінәсін мойындау туралы келісім жасалғаннан кейін бас бостандығынан айырудың ең жоғары мерзімінің жартысынан кем емес материалдық залалды толық өтеу.
Қырғызстанда кінәлі шенеуніктердің аз саны ғана нақты мерзімге бас бостандығынан айыру жазасына кесілетіні, ал олардың көпшілігіне көбіне айыппұл ғана салынатыны және олардың мемлекеттік және қоғамдық мүдделерге келтірген зияны кейде орын алған зардаптармен салыстыруға келмейтіні атап өтіледі. Мұндай жағдайлар сыбайлас жемқорлық қылмыстар жасауға бейім мемлекеттік қызметкерлердің жазасыздық сезімін тудырады. Бұл қылмыстық құқықтың негізгі қағидаттарының бірі ретінде жазаның бұлтартпастығын төмендетеді.
Түзетулердің бастамашылары сыбайлас жемқорлық және мемлекеттік және муниципалдық қызметтердің мүдделеріне қарсы басқа да қылмыстар жасағаны үшін жазаны қатайту осы қылмыс түрлерінің алдын алудың тиімді тұтқасына айналуы тиіс және сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және оған қарсы күрестің пәрменді шарасы болады деп есептейді.
