Түрік кофесі: ғасырлардан жеткен дәм мен дәстүр
Өзіне тән керемет хош иісімен және майда ұнтақталған ерекше дәмімен танымал түрік кофесі – түрік мәдениетінің ең маңызды рәсімдерінің бірі. Оны дайындаудың өзгеше әдісі мен қонақтарға ұсыну дәстүрі бұл сусынды Түркияға келген әрбір саяхатшы үшін ұмытылмас тәжірибеге айналдырады.
Түрік кофесінің тарихы 500 жылдан асады. XVI ғасырда Османлы жеріне жеткен сусын тез арада танылып, қоғамдық орындарда және үйлерде берілетін басты ішімдікке айналды.
2013 жылы түрік кофесі UNESCO-ның материалдық емес мәдени мұрасы тізіміне енгізілді. Сол уақыттан бері 5 желтоқсан ресми түрде «Дүниежүзілік түрік кофесі күні» ретінде аталып өтеді. Сонымен қатар, биыл түрік кофесі өзінің мәдени және тарихи маңыздылығын тағы да дәлелдеп, Еуропалық Одақта (ЕО) Түркияның алғашқы «Дәстүрлі өнім атауы» ретінде ресми тіркелген өнім атанды.
Керемет түрік кофесін жасау құпиясы
Кофені ерекше ететін – оның өте ұсақ тартылуы және «же́зве» деп аталатын кішкентай мыс ыдыста баяу отта қайнатылуы. Дұрыс дайындалған кофенің бетінде қалың әрі тегіс көбік пайда болады. Кофенің қантты мөлшері міндетті түрде сұралады: ащы, аз қантты, орташа немесе тәтті.
Достықтың символы
Түрік кофесі жай ғана сусын емес, қарым-қатынасты нығайтатын рәсім. Халық арасында кең тараған: «Бір кесе кофе — қырық жылдық достық» деген сөз де осы дәстүрдің адамдарды жақындастыратын күшін көрсетеді.
Шағын фарфор шыныаяқта, әрдайым қасына бір стақан су және кішкентай лукум (түрік рахаты) тәттісімен бірге беріледі.
Кофе ішіліп болған соң, бос кеседе қалған қою қалдықтарын пайдаланып тағдырды болжау жиі қолданылады. Бұл дәстүр тассеография (Tasseography) деп аталады. Кофе тұнбасындағы суреттерді талқылап, болашаққа болжам жасауды ұмытпаңыз!
