KKTC’de ilk kez bir zeytin türü “Ada Yerlisi” adıyla tescil edildi

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Tarımsal Araştırma Enstitüsü (TAE) Müdürü Cem Karaca, KKTC’nin zeytin üretiminin ve kalitesinin artırılması, marka değerinin yükseltilmesiyle ilgili çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Yüzyıllardır Kıbrıs’ın iklimsel ve coğrafi şartlarına uyum sağlayan zeytin türünün Türkiye’de tescil edilmesi için yürüttükleri çalışmaların mükafatını aldıklarını söyleyen Karaca, KKTC’nin ilk yerli zeytinin tescil edilmesinin, markalaşma ve pazarlama açısından üreticiye avantaj sağlayacağını kaydetti.

Karaca, son yıllarda zeytinin ve zeytin yağının dünya genelinde değer kazandığına dikkati çekerek KKTC’nin zeytin ve zeytin yağı üretimini arttırmak hedefinde olduğunu vurguladı.

“Ada Yerlisi” olarak geçen hafta Türkiye’de tescil edilen zeytin türünde ağaç sayısının KKTC genelinde her geçen gün arttığına işaret eden Karaca, “Yüksek verim ve özelliklere sahip zeytin türünü 10 yıllık bir çalışma sonucunda Türkiye’de tescil ettirdik. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ilk kez bir zeytin türümüz tescillenmiş oldu. Tescil edilen zeytinimiz, yağ kalitesinin yanı sıra içindeki kaliteli bileşikler ile de dikkati çekiyordu. Zeytinde tescil önemliydi, bunu başardık.” diye konuştu.

Karaca, TAE’nin yerli zeytinin tescil edilebilmesi amacıyla son 10 yılda yoğunlaştırdığı çalışmalar kapsamında, ülke genelinde ağaç tespiti, bahçe oluşturma ve üretim işlemleri yaptıklarını anlatarak “Ada Yerlisi”nin sadece tescili için 2 yıl çaba harcadıklarını söyledi.

Karaca, “Ada Yerlisi”nin ekim alanlarının genişletilmesinin yanı sıra zeytin üretimini artırmak üzere çeşitli dönemlerde Türkiye’den de fidan getirildiğini dile getirdi.

KKTC resmi verilerinden derlenen bilgilere göre, ülkede kayıtlı 600 binden fazla zeytin ağacı, 1940 zeytin üreticisi bulunuyor.

Yıllara göre farklılıklar gösteren zeytin rekoltesi ise yıllık 8 bin ile 15 bin ton arasında değişiklik gösteriyor.

Ülkede “Ada Yerlisi” olarak tescil edilen ve halk arasında “Kıbrıs zeytini” olarak bilinen türün yanı sıra Türkiye’den ve 1974 yılına kadar Girit Adası’ndan getirilen zeytin türlerinin de yetiştiriciliği yapılıyor.

KKTC’nin Güzelyurt kentinin Kalkanlı köyünde yapılan araştırmalarda, bölgede ilk zeytin ağacının milattan sonra 1200’lü yıllarda Lüzinyanlar tarafından ekilmeye başlandığı, bu anlamdaki tarımın daha sonra Ada’ya egemen olan Venedik ve Osmanlı dönemlerinde devam ettiği belirtiliyor.

Kalkanlı’da “Anıt Zeytin Ağaçları” olarak koruma altına alınan bölgede, “Ada Yerlisi” olarak tescil edilen türün, yaşları 500’ün üzerinde ağaçları bulunuyor.