Kırgızistan’da “Pamir Kırgızlarının Türkiye’ye Göçünün 40. Yılı” konferansı düzenlendi
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Kırgızistan -Türkiye Manas Üniversitesi, Oş Devlet Üniversitesi ve Türkiye Kırgız Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından Kırgızistan’da “Pamir Kırgızlarının Türkiye’ye Göçünün 40. Yılı” konulu konferanslar dizisi düzenlendi.
Başkent Bişkek’te 15-16 Mart ve 2019 Türk Dünyası Kültür Başkenti Oş’ta 18-19 Mart tarihlerinde düzenlenen konferanslar, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıl dönümü ve Pamir Kırgızlarının Van’a (Türkiye) yerleştirilmesinin 40. yılına ithaf edildi.
Konferanslar, Rahmankul Han ile Kokand Hanı Hudayar’ın binbaşılarından olan babası Japarkul’un kullandığı kişisel eşyalar; ulusal başlığı – kalpak, mühürler, fotoğraflar ve belgelerin yer aldığı “Rahmankul Han ve Ulupamir” sergisiyle başladı.
Konferansların koordinatörlüğünü Kırgızistan -Türkiye Manas Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kemal Polat ve Oş Devlet Üniversitesi Rektör Yardımcısı Doç. Dr. Ruslan Arapbaev yaptı.
Programa Türkiye Cumhuriyeti Bişkek Büyükelçiliği Büyükelçi Yardımcısı Şifa Gökberk Kutlu, TÜRKSOY Kırgızistan Temsilcisi Prof. Dr. Kanat Mambetaliyev, Kırgız Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Abdulmetin Keskin, Ulupamir Köyü Aksakalı ve Rahmankul Han’ın oğlu Muhammed Arif Kutlu ve Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği Başkanı Atamşa Dursunov da katıldı.
Konferansta açış konuşması yapan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Sezai Türk, katılımcılara, Üniversitenin işleriyle ilgili görüşmeler yapmak üzere Türkiye’de bulunan Rektör Prof. Dr. Alpaslan Ceylan’ın içten selamlarını iletti. Prof. Dr. Türk, konuşmasında, “Rahmankul’un hikâyesi sıradan bir göç hikâyesi değildir. O, bin 300 kişilik tebaasıyla Sovyet zulmüne dilini, töresini, özgürlüğünü kaybetmemek uğruna bayrak açmış ve halkıyla zorlu şartlarda bir başka vatana hicret etmiştir. Türkiye ile Kırgızistan arasında gönül köprüsü kurmuştur. İnsanlar vardır ömürleri yaşları kadardır. Bir de ömürleri yaşlarına sığmayanlar vardır. İşte ömrü yaşına sığmayan bir insandır Rahmankul Han.” dedi.
TÜRKSOY Kırgızistan Ülke Temsilcisi Prof. Dr. Kanat Mambetaliyev ise konuşmasında, Kırgız Türklerinin zor zamanlarında yardımına koşan Türkiye’nin Kırgız kardeşlerine kapılarını açmalarını Kırgızistan’ın asla unutmayacağını kaydetti.
Mambetaliyev, “Günümüz Kırgızistan’da bugün Rahmankul Han’ın eşsiz kişiliğini – özverili bir şekilde sevdiği uzak Anavatanı ve akrabalarına karşı sorumluluğunu derinden anlayan bir kişi olarak değerlendirmektedir. Bu sevginin bir göstergesi de, Türk toplumuna başarılı bir şekilde uyum sağlayan Van Kırgızlarının dillerini, gelenek ve göreneklerini muhafaza etmiş olmalarıdır. Aralarında çok sayıda doktor, bilim insanı ve subay olan Kırgızlar Van ile bağlarını koparmadan bugün Türkiye’nin birçok yerinde yaşıyorlar. Türkiye onların anavatanı oldu ve Türk toplumunda “Van Kırgız Türkleri” sosyal-etnik grup oluştu.” diye konuştu.
Konferans katılımcıları TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev ve Kırgızistan -Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alpaslan Ceylan’a konferansın düzenlenmesinden ötürü teşekkürlerini sundular.
Protokol konuşmalarının ardından, TÜRKSOY Kırgızistan Ülke Temsilcisi Prof. Dr. Kanat Mambetaliyev “Kişiliğin Tarihsel Rolü ve Rahmankul Khan Üzerine Modern Görüşler”, Manas Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osmonakun İbraimov “Rahmankul Han’ın Hayatı ve Kaderi”, Rahmankul Han’ın torunu, araştırmacı Abdulmukaddes Kutlu, “Dedem Rahmankul Han ve Liderlik Vasıfları”, Abdülmetin Keskin “Ulupamir Aylı ve Sakinleri”, Mukaram Tashaliyeva ise “19. ve 20. Yüzyıl Pamir Kırgızlarının Düğün Gelenek ve Görenekleri” konulu bilimsel bildirilerini sundular.
Konferans, hediye takdimi ve fotoğraf çekilmesinin ardından sona erdi.
Konferans katılımcılarına yönelik kültürel program da düzenlendi. Katılımcılar, Kırgızistan’ın Sovyet rejimi tarafından baskıya maruz kalan devlet ve siyaset insanlarına ithaf “Ata Beyit” (Bişkek) anıt kompleksi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindeki kutsal dağ – Süleyman Too’nu ziyaret ettiler.
Katılımcılar ayrıca, TÜRKSOY’un çalışma ortaklarından, Oş – 2019 Türk Dünyası Kültür Başkenti projesi kapsamında çok sayıdaki etkinliğe ev sahipliği yapan Kırgız-Özbek Üniversitesinin Rektörü Prof. Dr. Çatkalbay Raimbaev ile bir araya geldi.
