Botayların Gizemli Yüzü: Atı İlk Evcilleştiren Botay İnsanının Yüzü Canlandırıldı
Bilim insanları, yaklaşık 5400 yıl önce Eneolitik dönemde yaşamış Botay kültürüne ait bir temsilcinin yüzünü başarıyla yeniden oluşturdu (rekonstrüksiyon). Atı ilk evcilleştiren topluluklardan biri olarak bilinen Botayların antropolojik özelliklerine dair önemli bulgular paylaşıldı.
Karma Fenotip: Doğu ve Batının Karışımı
Yüz rekonstrüksiyonu, Botay insanının oldukça sıra dışı ve karma bir görünüme sahip olduğunu gösteriyor. Yüzünde belirgin Avrupai (Kafkasoid) özellikler bulunmasına rağmen, Doğu Avrasya (Mongoloid) izleri de açıkça görülmektedir. Koyu saç, çekik badem gözler ve daha doğuya özgü yüz hatları dikkat çekerken; kafatası formu ve elmacık kemiklerinin yapısı ise Avrupai tipleri andırmaktadır.
Uzmanlara göre bu karma fenotip, daha sonra Kazak, Kırgız, Karakalpak ve diğer Orta Asya halklarına özgü “merkezi Avrasya tipi”nin oluşumuna temel teşkil etmiştir.
Antropolojik Geçiş Dönemi
Genetik araştırmalar, Botay toplumunun yaklaşık yüzde 80’inin eski Sibirya kökenli olduğunu; geri kalanının ise Doğu Avrasya ve az miktarda Batı Avrupa avcı-toplayıcı bileşenlerinden oluştuğunu ortaya koymaktadır.
Botay kültürü, bu açıdan antropolojik bir geçiş dönemini temsil etmektedir. Yaklaşık 5–6 bin yıl önce Orta Asya bozkırlarında, günümüz Türk halklarına özgü karma fenotipin şekillenmeye başladığı görülmektedir.
En Eski At Yetiştiricileri
Botaylar aynı zamanda dünyanın en eski at yetiştiricileri olarak kabul edilir. Yerleşim yerleri yarı yerleşik bir yapıya sahipti ve sadece Botay kazılarında 160’tan fazla yarı toprak ev tespit edilmiştir. Beslenmenin temelini at eti ve kımız oluşturuyordu. Evlerin yakınındaki ahır izleri ve büyük miktardaki at gübresi kalıntıları, atların kapalı alanlarda tutulduğunu açıkça kanıtlamaktadır.
