Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk-yeol Salı günü, ülkedeki ‘muhalefeti parlamentoyu kontrol etmek’, ‘Kuzey Kore’ye sempati duymak’ ve ‘devlet karşıtı faaliyetlerle hükümeti felce uğratmakla’ suçlayarak acil sıkıyönetim ilan etti.
Ülkenin 1980’lerden bu yana görmediği “otoriterlik” dönemine geri dönüş anlamına gelen bu şaşırtıcı hamle, muhalefet ve Yoon’un kendi muhafazakâr partisinin lideri tarafından kınandı.
Yoon açıklamayı televizyonda yayınlanan bir brifing sırasında yaptı ve bu adımı ülkenin anayasal düzenini savunmak için “kritik” olarak nitelendirdi.
Güney Kore’nin Yonhap haber ajansına göre, Yoon’un açıklamasının ardından Güney Kore ordusu parlamentonun ve “toplumsal karışıklığa” neden olabilecek diğer siyasi toplantıların askıya alınacağını ilan etti.
Yoon, “Liberal Güney Kore’yi Kuzey Kore’nin komünist güçlerinin oluşturduğu tehditlerden korumak ve devlet karşıtı unsurları ortadan kaldırmak için burada acil sıkıyönetim ilan ediyorum” dedi.
“Sıkıyönetim Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük düzenini korumayı amaçlıyor” diye ekledi.
Yonhap, ordunun ayrıca ülkede grev yapan doktorların 48 saat içinde işlerine dönmeleri gerektiğini söylediğini aktardı.
Binlerce doktor, hükümetin tıp fakültelerindeki öğrenci sayısını artırma planları nedeniyle aylardır grev yapıyor.
Ordu, kararnameyi ihlal eden herkesin arama emri olmaksızın tutuklanabileceğini bildirdi. Sıkıyönetim ilanının ne kadar süreyle geçerli olacağı henüz netlik kazanmadı.
Güney Kore yasalarına göre sıkıyönetim, muhalefetteki Demokrat Parti’nin çoğunluğu elinde bulundurduğu parlamentoda oy çokluğuyla kaldırılabiliyor.
Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, YouTube kanalından yaptığı acil durum açıklamasında tüm milletvekillerine derhal Ulusal Meclis’te toplanma çağrısında bulunurken, askeri ve kolluk kuvvetlerine de “sakin olmaları ve yerlerini korumaları” çağrısında bulundu.
Televizyon görüntülerinde Ulusal Meclis’in girişini kapatan polis memurları ve Ulusal Meclis’in ana binası önünde insanların girişini engellemek için tüfek taşıyan kasklı askerler görüldü.
Associated Press’in (AP) bir foto muhabiri, muhtemelen orduya ait en az üç helikopterin Meclis arazisine indiğini, iki ya da üç helikopterin de alanın üzerinde tur attığını gördü.
Yoon’un da bağlı olduğu muhafazakar Halkın Gücü Partisi (PPP) lideri Han Dong-hoon, sıkıyönetim kararını “yanlış” olarak nitelendirdi ve bu karara “halkla birlikte karşı çıkma” sözü verdi.
2022’deki başkanlık seçimlerinde Yoon’a karşı kıl payı kaybeden muhalefet lideri Lee Jae-myung ise Yoon’un açıklamasını “yasa dışı ve anayasaya aykırı” olarak nitelendirdi.
“Devlet karşıtı güçleri mümkün olduğunca çabuk ortadan kaldıracağım ve ülkeyi normalleştireceğim” diyen Yoon, halktan kendisine inanmalarını ve ‘bazı rahatsızlıklara’ tahammül etmelerini istedi.
Güney Kore lideri 2022’de göreve geldiğinden beri muhalefetin kontrolündeki parlamentoya karşı kendi gündemini kabul ettirmekte zorlanıyor.
Yoon’un partisi gelecek yılın bütçe tasarısı konusunda liberal muhalefetle çıkmaza girmiş durumda.
Muhalefet ayrıca, kamuoyu yoklamalarında 2027’deki bir sonraki başkanlık seçiminin favorisi olarak görülen Lee’ye yönelik cezai soruşturmalarına karşı muhafazakarların “kan davası” olarak nitelendirdiği Seul Merkez Bölge Savcılık Ofisi başkanı da dahil olmak üzere üç üst düzey savcıyı görevden almak için önergeler vermeye çalıştı.
Yoon ayrıca eşinin ve üst düzey yetkililerin karıştığı skandallarla ilgili bağımsız soruşturma çağrılarını da reddederek siyasi rakiplerinden hızlı ve sert tepkiler aldı. Demokrat Parti’nin Yoon’un açıklamasının ardından milletvekillerini acil toplantıya çağırdığı bildirildi.
Onun bu hamlesi, ülkenin 1987’de demokratikleşmesinden bu yana ilk sıkıyönetim ilanı oldu. Ülkede daha önce en son Ekim 1979’da sıkıyönetim ilan edilmişti.
